قبل از این که به احادیث غیبت توجه کنیم بهتر است غیبت را تعریف کنیم
حقيقت غيبت آن است كه چيزى را به ديگرى نسبت بدهى كه اگر به گوشش برسد، آن را ناخوش دارد و به آن راضى نباشد، و اين نسبت در همه چيز صادق است، مثلا: راجع به نسبت و خاندان وى، چيزى گفته شود (كه بىاصل و نسب است) و يا بدنش فلان نقص را دارد، و يا مثلا ديوانه و كم عقل است، و يا كارهايش از روى حساب و كتاب نيست يا دينش سست است، يا بد اخلاق و رياكار است و يا لباسش چرك است،(خلاصه تحت هر عنوانى او را تحقير كنى، شرعا حرام است و انسان در مورد آن كيفر مىشود)(ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج1، ص: 305)
**********************************
احادیثی درباره زشتی غیبت:
1-اى مردم، آن كس كه از برادرش استوارى در دين و درستى راه را مى داند نبايد گفتار بيهوده مردم را در حق او بشنود
**
2-اى بنده خدا، در عيبجويى از كسى به خاطر گناهش شتاب مكن، شايد خداوند آن گناه او را بخشيده باشد(ترجمه نهج البلاغه، ص: 183 استاد انصاريان)
*****************
3-حضرت زين العابدين عليه السلام:غیبت نان خورش سگان دوزخ است (بحار الأنوار: 72/ 256)
*************
4-چه آبروهاى محترمى را كه غيبت بر باد نداده، چه انسانهاى با منفعت و فعالى را كه غيبت خانه نشين نكرده، چه جنگها و نزاع هايى كه به وسيله غيبت برپا نشده، چه..(عرفان اسلامى، ج10، ص: 113)
***************
5-رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: خون و مال و آبروى هر مسلمانى بر هر مسلمان ديگر حرام است
6-پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: از غيبت برحذر باشيد كه غيبت از زنا شديدتر است، مرد زنا مىكند و از عملش سخت پشيمان شده به خداوند باز مى گردد و خدا وى را مى پذيرد، اما غيبتكننده تا غيبت شونده را راضى نكند آمرزيده نمى شود.
7-شب معراج گروهى را ديدم كه با ناخن هاى خود چنگ به صورت مى زنند و روى خود را خراش مى دهند. به جبرائيل گفتم: اينان كيانند؟ گفت: كسانى هستند كه از مردم غيبت مى كردند و عرض مردم را به باد مى دادند
8-به يكديگر حسد نورزيد و نسبت به هم خشمگين نشويد و از يكديگر غيبت ننماييد و با هم در همه امور برادر باشيد( مجموعة ورام: 1/ 115)
****************
9-پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در يك سخنرانى از زنا سخن گفت و بزرگى آن گناه را يادآور شد سپس فرمود: يك درهم ربا گناهش پيش خدا از سى و شش زنا بالاتر است و سخت ترين ربا ريختن آبروى انسان مسلمان است؛ (بحار الأنوار: 72/ 222)
*****************
10- هيچ يك از شما ديگرى را غيبت نكند، آيا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به يقين) همه شما از اين امر كراهت داريد(حجرات آیه 12)
**********************
11-خداوند عزّوجل به موسى بن عمران فرمود: غيبت كننده اگر توبه كند آخرين كسى است كه وارد بهشت مى شود و اگر توبه نكند اول كسى است كه به آتش جهنم مى رود (عرفان اسلامى: 10/ 134)
************************
12-خدا مؤمنى را پس از توبه و استغفار به عذابى دچار نمى كند مگر به خاطر بد گمانى او به خداى عزوجل و غيبت كردن از اهل ايمان.( بحار الأنوار: 72/ 259)
*******************
13-كسى كه نزد او از برادر مسلمانش غيبت و بدگويى شود، و قدرت بر دفاع از او را داشته باشد و دفاع نكند، خداوند او را در دنيا و آخرت دچار خوارى كند. (من لا يحضره الفقيه: 4/ 372)
********************
14-شنونده غيبت همچون غيبت كننده است. (غرر الحكم: 221)
********************
15-خوشا به حال كسى كه به عيبهاى خود بينديشد، و به عيوب مردم نپردازد.(ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج1، ص: 305)
********************
16-کفاره کسی که غیبتش را کردی این است که برای او مغفرت طلبی(کشف الربیه عن احکام الغیبة (شهید ثانی ـ ترجمه سید ابراهیم سید علوی) ص128 )
********************
17-در روايات، نام غيبت كننده در كنار كسى آمده كه دائماً شراب مىخورد. «تحرم الجنة على المغتاب و مدمن الخمر»حرام است بهشت بر شخص غیبت کننده و شراب خوار. (بحار، ج 72، ص 260.)
***********************
18-پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلم فرمود: در روز قيامت بنده را كه كارهاى نيكى انجام داده مى آورند، ولى در نامه اعمالشان چيزى ديده نمى شود، مى پرسد: پس كجاست كارهاى خوبى كه در دنيا انجام دادم؟ گفته مى شود: با غيبتى كه از مردم كردى از بين رفت و در عوض به آنها داده شد.(ارشاد القلوب ج1-ص116)
****************************
19-ديگرى آورند و نامهاعمالش را به او دهند و در آن طاعت و حسنه بسيارمی بيند ومی گويد: الها اين طاعتها را نكردم، به وی گفته می شود ، چون فلانى تو را غيبت كرد حسناتش بتو داده شد.(بحار ج72-ص259)
***************************
20-موارد جواز غیبت :
1-سه نفرند که احترام ندارند(غیبت آنان جایز است)؛کسی که دارای هوس های بدعـت آمیز است، زمام دار ستمگر، و کسی که آشکارا معصیت می کند.»(وسایل الشیعه جلد 12 ـ باب 154)
2-در مقام مشورت در کارهاي مهم؛ مثل ازدواج ، يعني اگر کسي درباره شخص ديگري مشورت خواست، ما مي توانيم عيب هاي او را به مشورت کننده بگوييم.
3-براي رد سخن و عقيده باطل اشخاصي که داراي چنين اعتقاداتي هستند(اعتقادات باطل) نقل سخن و عيب سخن آن ها جايز است تا مبادا مردم دنباله رو آنها شوند.
4-براي گواهي دادن نزد قاضي، بايد حقيقت را گفت، گر چه غيبت باشد.
5-اگر شخص مظلوم افشاگرى نكند كسى به داد او نمى رسد، و حق او پايمال مى گردد
6-برای رد ادعای پوچ ، غیبت مانعی ندارد .مثلا کسی که می گوید من مجتهدم ، دکترم و... وما می دانیم که او دارای چنین صفاتی نیست جایز است مردم را آگاه کنیم(تفسير نور(10جلدى)، ج9، ص: 192)